SKOKI ROZWOJOWE W PIERWSZYM ROKU ŻYCIA DZIECKA - JAK JE ROZPOZNAĆ I JAK SOBIE Z NIMI RADZIĆ?
Pierwszy rok życia dziecka to dla rodziców piękny, ale i zarazem niezwykle trudny okres. Ma to związek z intensywnym rozwojem psycho-fizycznym malucha oraz z towarzyszącymi mu dolegliwościami. Zdarza się, że jednego dnia dziecko jest pogodne i roześmiane, zaś kolejnego staje się bardzo marudne i za nic nie można go uspokoić. Zastanawiamy się, co jest przyczyną takiego zachowania i absolutnie nic nie przychodzi nam do głowy. Składamy to na karb "gorszego dnia", tymczasem powodem może być skok rozwojowy.
Co to jest skok rozwojowy?
Skok rozwojowy to naturalny etap rozwoju niemowlaka związany z dojrzewaniem układu nerwowego i mózgu. O ile rozwój fizyczny dziecka jest dosyć płynny, to o tyle rozwój układu nerwowego następuje skokowo. W czasie skoku rozwojowego, który trwa od kilku dni do kilku tygodni, maluch coraz intensywniej zaczyna odbierać dochodzące do niego bodźce. Może powodować to u niego duży stres. Dziecko praktycznie z dnia na dzień zdobywa nowe umiejętności i coraz lepiej zauważa otaczający je świat. Doznania te są tak intensywne, że nieoswojony z nimi niemowlak staje się rozdrażniony i płaczliwy.
W ciągu pierwszych 12 miesięcy dziecko przechodzi 7 skoków rozwojowych, przy czym każdy kolejny skok trwa dłużej i może być bardziej intensywny. W zależności od stopnia wrażliwości i neurotyczności malucha, może to być dosyć trudny okres w jego życiu. Bywają jednak dzieci dla których czas skoków rozwojowych niewiele różni się od pozostałych dni.
Okresy skoków rozwojowych
Pierwszy skok rozwojowy ma miejsce około 5 tygodnia życia i trwa zaledwie kilka dni. Zmysły dziecka stają się wrażliwsze. Maluch widzi, słyszy, czuje zapach i smak o wiele intensywniej niż do tej pory, co może mu się wydawać niezrozumiałe oraz przerażające. W efekcie do czasu przyzwyczajenia się do nowych doznań, staje się bardziej płaczliwy i niespokojny. Szuka bezpieczeństwa w ramionach matki, w których mógłby spędzić cały dzień. Bardzo nerwowo reaguje na głośne dźwięki, dlatego w czasie skoku warto zadbać o ciszę i spokój w domu oraz ograniczyć inne bodźce.
Nabyte umiejętności:
- większa świadomość dźwięków, zapachów, dotyku
- patrzy i słucha z większym skupieniem
- zaczyna się uśmiechać
- płacze prawdziwymi łzami
- lepiej trawi pokarm (mniej mu się ulewa, rzadziej odbija)
Drugi skok rozwojowy ma miejsce pomiędzy 7 a 9 tygodniem życia. Dziecko zaczyna zauważać powtarzające się wzorce np. wieczorną rutynę związaną z kąpielą, karmieniem i snem. Maluch zaczyna kontrolować swoje ruchy i odkrywa, że ma rączki oraz nóżki. Zaczyna wydawać różne dźwięki i intensywnie wpatruje się w mimikę twarzy opiekunów. Aby czuło się pewnie warto zapewnić mu stały plan dnia i powtarzające się rytuały.
Nabyte umiejętności:
- podnosi główkę
- macha rączkami i nóżkami
- przygląda się twarzom
- wydaje różne dźwięki
- dotyka i łapie przedmioty
Trzeci skok rozwojowy następuje w 11-12 tygodniu życia i podczas niego dziecko zaczyna zauważać detale. Dostrzega różnice w tonie głosu czy natężeniu światła. Warto zadbać, aby w tym okresie w otoczeniu dziecka nie było nerwowych sytuacji czy gwałtownych zdarzeń.
Nabyte umiejętności:
- dziecko potrafi śledzić poruszającą się osobę lub przedmiot
- łapie przedmioty dwiema rączkami
- odpycha się nóżkami leżąc na kocu
- piszczy, głuży
- robi bąble ze śliny
- daje znać gdy jest znudzone
Czwarty skok rozwojowy ma miejsce pomiędzy 14 a 19 tygodniem po urodzeniu. Dziecko zaczyna rozumieć, że z jednych rzeczy wynikają inne i umie przewidzieć następujące po sobie zdarzenia np. że potrząsanie grzechotką spowoduje wydobywanie się dźwięku. W tym czasie dobrze jest pokazać dziecku zabawę polegającą na ukazywaniu i zasłanianiu przedmiotów oraz na uwidacznianiu efektów danej czynności np. wciśnięcie tego przycisku spowoduje zapalenie się czerwonej lampki.
Nabyte umiejętności:
- dziecko przekręca się z pleców na brzuch lub odwrotnie
- podpiera się na rękach i unosi tułów
- próbuje raczkować
- przekłada przedmioty z ręki do ręki
- zaczyna reagować na swoje imię i odbicie w lustrze
- świadomie zrzuca zabawki na podłogę
- szuka rodziców
- wymawia nowe dźwięki, używa spółgłosek
- odpycha butelkę/pierś gdy jest syte
Piąty skok rozwojowy zaczyna się około 22 tygodnia życia i może trwać nawet 4 tygodnie. Dziecko zauważa fizyczną odległość pomiędzy osobami i rzeczami, co jest dla niego przerażające. Zaczyna odczuwać lęk separacyjny i nie rozumie jeszcze, że znikający z pola widzenia rodzic nie zniknął na zawsze. Poza tym maluch lepiej koordynuje swoje ruchy i zauważa, że niektóre sytuacje są ze sobą związane np. naciśnięcie włącznika zapali światło.
Nabyte umiejętności:
- dziecko samo siada
- łapie przedmioty za pomocą kciuka i palca wskazującego
- wyjmuje i wkłada zabawki do skrzynki
- przenosi wzrok z jednego obrazka na drugi
- uderza o siebie przedmiotami trzymanymi w rękach
- uważnie obserwuje szczegóły różnych przedmiotów
Szósty skok rozwojowy następuje pomiędzy 33 a 37 tygodniem życia. Dziecko zaczyna rozumieć w sposób podobny do dorosłych, dzieli świat na kategorie i zauważa, że pewne rzeczy mogą mieć wspólne cechy. Badacze uważają, że w tym okresie rozwija się inteligencja.
Nabyte umiejętności:
- pokazuje i rozpoznaje kształty
- za pomocą gestów lub odgłosów pokazuje, że coś jest zabawne
- robi miny do odbicia w lustrze
- przejmuje inicjatywę w zabawie
Siódmy skok rozwojowy ma miejsce pomiędzy 44 a 48 tygodniem życia i związany jest z tworzeniem sekwencji za pomocą wszystkich zmysłów. Dziecko lubi zabawki, które trzeba do siebie dopasować np. klocki czy proste puzzle. Naśladuje odgłosy zwierząt i czynności wykonywane przez rodziców.
Nabyte umiejętności:
- próbuje dopasować kształty
- rysuje na papierze
- wspina się, gdy chce czegoś dosięgnąć
- wskazuje rzeczy i prosi o ich nazwanie
- mówi nie, gdy nie chce czegoś zrobić
- uczy się chodzić pchając chodzik lub krzesło
- daje posmakować to, co je
Powyższy harmonogram skoków jest orientacyjny i trzeba pamiętać, że każde dziecko rozwija się w swoim tempie. Jest to sprawa dosyć indywidualna i zdarza się, że maluch bardziej skupia się na jednej umiejętności, zaniedbując inne. Dodatkowo okres przebiegu skoków związany jest terminem narodzin: wcześniaki będą przechodziły skoki rozwojowe odpowiednio później, zaś dziecko urodzone np. 2 tygodnie po terminie, przejdzie skok 2 tygodnie wcześniej.
Jak rozpoznać, że zbliża się skok rozwojowy?
Zbliżający się skok rozwojowy poprzedzają charakterystyczne zachowania, które można określić jako marudzenie. Dziecko ma trudności z zasypianiem i bardzo niespokojny sen. Częściej płacze, ma mniejszy apetyt i potrzebuje bliskości oraz uwagi rodziców.
Jak radzić sobie w czasie skoku rozwojowego?
Czas skoków rozwojowych to dosyć trudny okres zarówno dla dziecka, jaki i dla rodziców. Warto zatem wiedzieć co robić, aby nasz maluch przeszedł przez te etapy swojego życia w jak najłagodniejszy sposób. Wiele drobnych działań z naszej strony może pomóc dziecku zrozumieć, co się dzieje oraz umożliwić łatwiejsze opanowanie nowych umiejętności.
W czasie skoku rozwojowego zapewnij maluszkowi więcej spokoju. Dawkuj bodźce, nie zabieraj go do głośnych, zatłoczonych miejsc, staraj się mówić cichym, spokojnym głosem, nie zapalaj ostrego światła i nie atakuj go zabawkami.
Zapewnij swojemu dzidziusiowi stały dobowy rytm, co pozwoli mu szybciej zrozumieć otaczający go świat. Codzienna rutyna porządkuje życie i pomaga dziecku przewidzieć następstwo zdarzeń. Dzięki temu będzie ono miało poczucie bezpieczeństwa i stabilizacji, co sprawi, że będzie mniej niespokojne. Zaplanuj dzień tak, aby czas posiłków, spacerów czy kąpieli codziennie był podobny.
Pobudzaj zmysły dziecka przy pomocy spokojnego śpiewu czy delikatnego masażu. Spędzaj z nim jak najwięcej czasu, trzymaj go i kołysz w swoich ramionach tak, aby czuło twój zapach oraz dotyk.
Jeśli Twoje dziecko w czasie skoku rozwojowego jest bardzo niespokojne i płaczliwe, ma problem z zasypianiem oraz ciągle wybudza się w nocy, to proponuję sięgnąć po odpowiednie środki, które złagodzą te objawy. U nas świetnie sprawdził się Viburcol, który jest lekiem dostępnym bez recepty. Co najważniejsze preparat zawiera wyciągi roślinne m.in. z Psianki Słodkogórz, Rumianku, Babki Zwyczajnej, Pokrzyku Wilczej Jagody i Sasanki Łąkowej, które w bezpieczny sposób łagodzą stany niepokoju i pomagają dziecku przejść przez ten ciężki okres.
Aby być na bieżąco polub blog na FB:
Okresy skoków rozwojowych
Pierwszy skok rozwojowy ma miejsce około 5 tygodnia życia i trwa zaledwie kilka dni. Zmysły dziecka stają się wrażliwsze. Maluch widzi, słyszy, czuje zapach i smak o wiele intensywniej niż do tej pory, co może mu się wydawać niezrozumiałe oraz przerażające. W efekcie do czasu przyzwyczajenia się do nowych doznań, staje się bardziej płaczliwy i niespokojny. Szuka bezpieczeństwa w ramionach matki, w których mógłby spędzić cały dzień. Bardzo nerwowo reaguje na głośne dźwięki, dlatego w czasie skoku warto zadbać o ciszę i spokój w domu oraz ograniczyć inne bodźce.
Nabyte umiejętności:
- większa świadomość dźwięków, zapachów, dotyku
- patrzy i słucha z większym skupieniem
- zaczyna się uśmiechać
- płacze prawdziwymi łzami
- lepiej trawi pokarm (mniej mu się ulewa, rzadziej odbija)
Drugi skok rozwojowy ma miejsce pomiędzy 7 a 9 tygodniem życia. Dziecko zaczyna zauważać powtarzające się wzorce np. wieczorną rutynę związaną z kąpielą, karmieniem i snem. Maluch zaczyna kontrolować swoje ruchy i odkrywa, że ma rączki oraz nóżki. Zaczyna wydawać różne dźwięki i intensywnie wpatruje się w mimikę twarzy opiekunów. Aby czuło się pewnie warto zapewnić mu stały plan dnia i powtarzające się rytuały.
Nabyte umiejętności:
- podnosi główkę
- macha rączkami i nóżkami
- przygląda się twarzom
- wydaje różne dźwięki
- dotyka i łapie przedmioty
Trzeci skok rozwojowy następuje w 11-12 tygodniu życia i podczas niego dziecko zaczyna zauważać detale. Dostrzega różnice w tonie głosu czy natężeniu światła. Warto zadbać, aby w tym okresie w otoczeniu dziecka nie było nerwowych sytuacji czy gwałtownych zdarzeń.
Nabyte umiejętności:
- dziecko potrafi śledzić poruszającą się osobę lub przedmiot
- łapie przedmioty dwiema rączkami
- odpycha się nóżkami leżąc na kocu
- piszczy, głuży
- robi bąble ze śliny
- daje znać gdy jest znudzone
Czwarty skok rozwojowy ma miejsce pomiędzy 14 a 19 tygodniem po urodzeniu. Dziecko zaczyna rozumieć, że z jednych rzeczy wynikają inne i umie przewidzieć następujące po sobie zdarzenia np. że potrząsanie grzechotką spowoduje wydobywanie się dźwięku. W tym czasie dobrze jest pokazać dziecku zabawę polegającą na ukazywaniu i zasłanianiu przedmiotów oraz na uwidacznianiu efektów danej czynności np. wciśnięcie tego przycisku spowoduje zapalenie się czerwonej lampki.
Nabyte umiejętności:
- dziecko przekręca się z pleców na brzuch lub odwrotnie
- podpiera się na rękach i unosi tułów
- próbuje raczkować
- przekłada przedmioty z ręki do ręki
- zaczyna reagować na swoje imię i odbicie w lustrze
- świadomie zrzuca zabawki na podłogę
- szuka rodziców
- wymawia nowe dźwięki, używa spółgłosek
- odpycha butelkę/pierś gdy jest syte
Piąty skok rozwojowy zaczyna się około 22 tygodnia życia i może trwać nawet 4 tygodnie. Dziecko zauważa fizyczną odległość pomiędzy osobami i rzeczami, co jest dla niego przerażające. Zaczyna odczuwać lęk separacyjny i nie rozumie jeszcze, że znikający z pola widzenia rodzic nie zniknął na zawsze. Poza tym maluch lepiej koordynuje swoje ruchy i zauważa, że niektóre sytuacje są ze sobą związane np. naciśnięcie włącznika zapali światło.
Nabyte umiejętności:
- dziecko samo siada
- łapie przedmioty za pomocą kciuka i palca wskazującego
- wyjmuje i wkłada zabawki do skrzynki
- przenosi wzrok z jednego obrazka na drugi
- uderza o siebie przedmiotami trzymanymi w rękach
- uważnie obserwuje szczegóły różnych przedmiotów
Szósty skok rozwojowy następuje pomiędzy 33 a 37 tygodniem życia. Dziecko zaczyna rozumieć w sposób podobny do dorosłych, dzieli świat na kategorie i zauważa, że pewne rzeczy mogą mieć wspólne cechy. Badacze uważają, że w tym okresie rozwija się inteligencja.
Nabyte umiejętności:
- pokazuje i rozpoznaje kształty
- za pomocą gestów lub odgłosów pokazuje, że coś jest zabawne
- robi miny do odbicia w lustrze
- przejmuje inicjatywę w zabawie
Siódmy skok rozwojowy ma miejsce pomiędzy 44 a 48 tygodniem życia i związany jest z tworzeniem sekwencji za pomocą wszystkich zmysłów. Dziecko lubi zabawki, które trzeba do siebie dopasować np. klocki czy proste puzzle. Naśladuje odgłosy zwierząt i czynności wykonywane przez rodziców.
Nabyte umiejętności:
- próbuje dopasować kształty
- rysuje na papierze
- wspina się, gdy chce czegoś dosięgnąć
- wskazuje rzeczy i prosi o ich nazwanie
- mówi nie, gdy nie chce czegoś zrobić
- uczy się chodzić pchając chodzik lub krzesło
- daje posmakować to, co je
Powyższy harmonogram skoków jest orientacyjny i trzeba pamiętać, że każde dziecko rozwija się w swoim tempie. Jest to sprawa dosyć indywidualna i zdarza się, że maluch bardziej skupia się na jednej umiejętności, zaniedbując inne. Dodatkowo okres przebiegu skoków związany jest terminem narodzin: wcześniaki będą przechodziły skoki rozwojowe odpowiednio później, zaś dziecko urodzone np. 2 tygodnie po terminie, przejdzie skok 2 tygodnie wcześniej.
Jak rozpoznać, że zbliża się skok rozwojowy?
Zbliżający się skok rozwojowy poprzedzają charakterystyczne zachowania, które można określić jako marudzenie. Dziecko ma trudności z zasypianiem i bardzo niespokojny sen. Częściej płacze, ma mniejszy apetyt i potrzebuje bliskości oraz uwagi rodziców.
Jak radzić sobie w czasie skoku rozwojowego?
Czas skoków rozwojowych to dosyć trudny okres zarówno dla dziecka, jaki i dla rodziców. Warto zatem wiedzieć co robić, aby nasz maluch przeszedł przez te etapy swojego życia w jak najłagodniejszy sposób. Wiele drobnych działań z naszej strony może pomóc dziecku zrozumieć, co się dzieje oraz umożliwić łatwiejsze opanowanie nowych umiejętności.
W czasie skoku rozwojowego zapewnij maluszkowi więcej spokoju. Dawkuj bodźce, nie zabieraj go do głośnych, zatłoczonych miejsc, staraj się mówić cichym, spokojnym głosem, nie zapalaj ostrego światła i nie atakuj go zabawkami.
Zapewnij swojemu dzidziusiowi stały dobowy rytm, co pozwoli mu szybciej zrozumieć otaczający go świat. Codzienna rutyna porządkuje życie i pomaga dziecku przewidzieć następstwo zdarzeń. Dzięki temu będzie ono miało poczucie bezpieczeństwa i stabilizacji, co sprawi, że będzie mniej niespokojne. Zaplanuj dzień tak, aby czas posiłków, spacerów czy kąpieli codziennie był podobny.
Pobudzaj zmysły dziecka przy pomocy spokojnego śpiewu czy delikatnego masażu. Spędzaj z nim jak najwięcej czasu, trzymaj go i kołysz w swoich ramionach tak, aby czuło twój zapach oraz dotyk.
Jeśli Twoje dziecko w czasie skoku rozwojowego jest bardzo niespokojne i płaczliwe, ma problem z zasypianiem oraz ciągle wybudza się w nocy, to proponuję sięgnąć po odpowiednie środki, które złagodzą te objawy. U nas świetnie sprawdził się Viburcol, który jest lekiem dostępnym bez recepty. Co najważniejsze preparat zawiera wyciągi roślinne m.in. z Psianki Słodkogórz, Rumianku, Babki Zwyczajnej, Pokrzyku Wilczej Jagody i Sasanki Łąkowej, które w bezpieczny sposób łagodzą stany niepokoju i pomagają dziecku przejść przez ten ciężki okres.
Aby być na bieżąco polub blog na FB:
